رسانه‌های اجتماعی وب 3 و جایگزین‌های غیرمتمرکز

رسانه‌های اجتماعی وب 3 و جایگزین‌های غیرمتمرکز

رسانه‌های اجتماعی سنتی (وب 2) با چالش‌های متعددی از جمله نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی داده‌ها، سانسور، کنترل متمرکز و عدم مالکیت کاربران بر محتوای خود روبرو هستند. `وب 3 چیست`؟ وب 3 با ارائه یک مدل غیرمتمرکز، پتانسیل انقلابی در نحوه تعامل ما با رسانه‌های اجتماعی دارد. رسانه‌های اجتماعی وب 3 به دنبال بازگرداندن قدرت به کاربران، تضمین مالکیت داده‌ها و محتوا، و ایجاد پلتفرم‌های مقاوم در برابر سانسور هستند. این مقاله به بررسی مفهوم رسانه‌های اجتماعی وب 3، مزایای آن‌ها و نمونه‌هایی از جایگزین‌های غیرمتمرکز می‌پردازد.

چالش‌های رسانه‌های اجتماعی سنتی (وب 2)

قبل از پرداختن به رسانه‌های اجتماعی وب 3، مهم است که چالش‌های مدل فعلی را درک کنیم:

کنترل متمرکز: پلتفرم‌های بزرگ (مانند فیس‌بوک، توییتر) کنترل کاملی بر داده‌ها، محتوا و قوانین پلتفرم دارند. آن‌ها می‌توانند محتوا را سانسور کنند، حساب‌ها را مسدود کنند و الگوریتم‌های خود را به نفع منافع خود تغییر دهند.

حریم خصوصی داده‌ها: کاربران مالک داده‌های خود نیستند. پلتفرم‌ها داده‌های کاربران را جمع‌آوری، ذخیره و اغلب برای اهداف تبلیغاتی یا سایر مقاصد تجاری استفاده می‌کنند.

عدم مالکیت محتوا: با وجود اینکه کاربران محتوا را تولید می‌کنند، مالکیت واقعی آن اغلب به پلتفرم تعلق دارد. کاربران نمی‌توانند به راحتی محتوای خود را به پلتفرم‌های دیگر منتقل کنند.

مدل‌های درآمدی مبتنی بر تبلیغات: این مدل‌ها اغلب منجر به الگوریتم‌هایی می‌شوند که برای حفظ تعامل کاربران (حتی با محتوای مضر) طراحی شده‌اند.

سانسور: پلتفرم‌ها می‌توانند محتوا را بر اساس سیاست‌های خود یا فشارهای خارجی سانسور کنند، که این امر آزادی بیان را محدود می‌کند.

رسانه‌های اجتماعی وب 3 بر اساس فناوری `بلاکچین چیست`؟ بلاکچین و اصول غیرمتمرکز ساخته شده‌اند. هدف آن‌ها ایجاد پلتفرم‌هایی است که در آن کاربران مالک داده‌ها و محتوای خود هستند، کنترل بیشتری بر تجربه خود دارند و در حاکمیت پلتفرم مشارکت می‌کنند. این پلتفرم‌ها از قراردادهای هوشمند و توکن‌ها برای ایجاد اقتصادهای محتوایی جدید و تشویق مشارکت کاربران استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های کلیدی رسانه‌های اجتماعی وب 3:

 مالکیت داده و محتوا: کاربران مالک واقعی داده‌ها و محتوای خود هستند که بر روی بلاکچین ذخیره می‌شود. این امر به آن‌ها امکان می‌دهد تا داده‌های خود را به راحتی به پلتفرم‌های دیگر منتقل کنند یا حتی از آن‌ها کسب درآمد کنند.

مقاومت در برابر سانسور: از آنجایی که داده‌ها بر روی یک شبکه غیرمتمرکز ذخیره می‌شوند، سانسور محتوا توسط یک نهاد متمرکز بسیار دشوارتر است.

حاکمیت جامعه: بسیاری از پلتفرم‌های وب 3 از مدل‌های حاکمیت غیرمتمرکز (مانند DAOها) استفاده می‌کنند که به دارندگان توکن اجازه می‌دهد در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعه و مدیریت پلتفرم مشارکت کنند.

مدل‌های درآمدی جدید: به جای مدل‌های مبتنی بر تبلیغات، پلتفرم‌های وب 3 می‌توانند از مدل‌های درآمدی مبتنی بر توکن، پاداش برای تولید محتوا، یا اقتصادهای خالق (Creator Economy) استفاده کنند.

شفافیت: قوانین و الگوریتم‌های پلتفرم شفاف‌تر هستند و بر روی بلاکچین قابل مشاهده‌اند.

نمونه‌هایی از جایگزین‌های غیرمتمرکز:

تعدادی از پروژه‌ها در حال ساخت جایگزین‌های غیرمتمرکز برای رسانه‌های اجتماعی سنتی هستند:

Lens Protocol: یک پروتکل نمودار اجتماعی غیرمتمرکز که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد برنامه‌های اجتماعی را بر روی آن بسازند. کاربران مالک پروفایل‌ها و محتوای خود هستند.

Farcaster: یک پروتکل غیرمتمرکز برای ساخت شبکه‌های اجتماعی که بر روی اتریوم ساخته شده است. کاربران کنترل کاملی بر هویت و داده‌های خود دارند.

Steemit: یکی از اولین پلتفرم‌های اجتماعی مبتنی بر بلاکچین که به کاربران برای تولید محتوا پاداش می‌دهد.

(DeSo (Decentralized Social: یک بلاکچین لایه 1 که به طور خاص برای مقیاس‌پذیری برنامه‌های اجتماعی طراحی شده است.

Peepeth: یک پلتفرم میکروبلاگینگ غیرمتمرکز که بر روی اتریوم ساخته شده و بر مقاومت در برابر سانسور تمرکز دارد.

چالش‌ها و آینده رسانه‌های اجتماعی وب 3

با وجود پتانسیل بالا، رسانه‌های اجتماعی وب 3 هنوز با چالش‌هایی روبرو هستند:

تجربه کاربری: رابط‌های کاربری هنوز به اندازه پلتفرم‌های وب 2 کاربرپسند نیستند و فرآیند ورود می‌تواند پیچیده باشد.

مقیاس‌پذیری: پردازش حجم بالای داده‌ها و تراکنش‌های اجتماعی بر روی بلاکچین می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

پذیرش گسترده: جذب کاربران از پلتفرم‌های وب 2 که دارای اثرات شبکه‌ای قوی هستند، دشوار است.

محتوای مضر: مدیریت محتوای مضر و اسپم در یک محیط غیرمتمرکز بدون سانسور چالش‌برانگیز است.

مدل‌های درآمدی پایدار: یافتن مدل‌های درآمدی پایدار که هم برای کاربران و هم برای توسعه‌دهندگان جذاب باشد.

با این حال، آینده رسانه‌های اجتماعی وب 3 امیدوارکننده است. با پیشرفت فناوری `بلاکچین چیست`؟ بلاکچین، بهبود تجربه کاربری و افزایش آگاهی عمومی در مورد مزایای غیرمتمرکزسازی، انتظار می‌رود که این پلتفرم‌ها به تدریج جایگاه خود را در اکوسیستم دیجیتال پیدا کنند. هدف نهایی ایجاد یک اینترنت اجتماعی است که در آن کاربران کنترل واقعی بر هویت، داده‌ها و محتوای خود دارند و در ساخت و حاکمیت پلتفرم‌هایی که استفاده می‌کنند، مشارکت فعال دارند.

نتیجه‌گیری

رسانه‌های اجتماعی وب 3 یک تغییر پارادایم از مدل‌های متمرکز فعلی به سمت پلتفرم‌های غیرمتمرکز، شفاف و کاربرمحور را نشان می‌دهند. با حل چالش‌های مربوط به حریم خصوصی، سانسور و مالکیت داده‌ها، این پلتفرم‌ها پتانسیل ایجاد یک اینترنت اجتماعی عادلانه‌تر و فراگیرتر را دارند. در حالی که هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند، رسانه‌های اجتماعی وب 3 گامی مهم به سوی تحقق چشم‌انداز `وب 3 چیست`؟ وب 3 و بازگرداندن قدرت به کاربران در فضای دیجیتال هستند. با ادامه نوآوری و افزایش پذیرش، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که این پلتفرم‌ها نقش مهم‌تری در آینده تعاملات آنلاین ما ایفا کنند.